Merrell Bare Access İncelemesi

Koşu formum ve adım atışım üzerinde çalıştığımın, bunun sonucunda da minimalist ayakkabılara geçiş yapma düşüncemin ipuçlarını, ayakkabılar ve çıplak ayakla koşu konulu yazılarımda fark etmişsinizdir. Uzun koşularımda ve maratonlarda Kinvara kullanmış, daha sonraları (her ne kadar minimalist ayakkabı kategorisinde olmasa da) orta ve uzun tempo koşularımda Fastwitch 5 kullanmaya başlamıştım. Kinvara’nın topuk farkı 4 (23mm-19mm), Fastwitch’inki 5 mm (18mm-13mm). Bu sırada fırsat buldukça (yani net ve zorlayıcı bir hedefi olmayan koşular sırasında) adım atışıma odaklanıyor, adımımı kısaltıp kadansımı artırmaya çalışıyordum. Bu yaz biraz daha radikal bir şeyler deneyebileceğime karar verip Merrel Bare Access (artık sonuna 1 eklemek gerekecek sanırım çünkü ben ayakkabıyı edinip bir inceleme yazıncaya kadar 2. versiyonu çıktı) satın aldım.
Bilgi: Bu incelemeye konu olan ürünü ben “satın aldım” ve kullanıyorum. Tüm görüş ve fikirler bana aittir. Yazı tamamıyla kendi deneyimlerimin özetidir.
“Altı üstü ayakkabı” başlıklı yazımda minimalist ayakkabıların üç grupta ele alınabileceğinden söz etmiştim. (1) Topuk farkı sıfır olan ve hiç yastıklaması olmayanlar, (2) topuk farkı sıfır olan ama bir miktar yastıklamaya sahip olanlar ve (3) topuk farkı çok az yani 0-6 mm arası olan geçiş ayakkabıları. Merrel Bare Access 1, bu gruplardan ikincisine giriyor. Tabanı tüm ayak boyunca 13 mm. Topuk farkı sıfır ayakkabı denemek isteyen ama yastıklamadan vazgeçmek istemeyen koşuculara hitap ediyor. Yani aslında çok güzel bir kategoride çünkü minimalizme geçiş aşamasındaki koşucular en çok bu aralıkta toplanıyor. Ben de tam bu nedenle tercih ettim zaten.

Bare Access, ayağı çok güzel sarıyor. Çorapsız giyildiğinde ayağı çorap gibi sarıyor. Zaten, aslen çorapsız giymek için tasarlanmış. Üst tarafını oluşturan filemsi kısım çok rahat nefes alabilir bir yapıda ve iç kısmında kullanılan Aegis antimikrobiyal malzeme terden kaynaklanan kokuyu önlemek için düşünülmüş. Ben hem çorapla hem de çorapsız denedim. Ayağa oturmasından söz ederken ayakkabıyı nasıl aldığımdan söz etmem gerek. Önce bir dükkanda deneyip almamıştım. Ama ayağıma uyan numarayı aklımda tutmuştum. Sonrasında bir internet sitesindeki kampanyada rastlayınca o numarayı sipariş verdim. Geldiğinde ilk önce çorapsız giydim ve tam ayağıma oturduğunu gördüm. Acaba çorapla nasıl olacak diye düşünmeden hemen bir koşuya çıktım. 5km kadar koşup eve döndüğümde sol topuğumun üst kısmına çok ciddi vurmuş olduğunu gördüm. Ayakkabının arka kısmı tamamen kan olmuştu. Bence içinde kullanılan delikli kumaşın bilek kısmında dışarı doğru kıvrılmış olması bir hata. Çünkü topuğun üstüne, aşile denk gelen bölgenin yapısı geri kalan yerlere göre sert ve bu kumaşta delikli yapısından dolayı bu sert kısımda biraz törpüleyici özellik kazanıyor. Gerçi başıma gelen şey belki de benim ayağımla ilgilidir, çünkü sorun sadece sol tarafta oluştu. Bir sonraki koşumu çorapla yapmaya karar verdim. Ama çorapla giyince ayağımı biraz sıktığını fark edince ayakkabıyı denerken ayağımda çok ince bir çorap olduğunu anımsadım. Sıkı olmasına rağmen deneme koşusunu yaptım ama küçüklük ciddi rahatsızlık verdi. Sonrasında bu ayakkabı ile tüm koşularımı çorapsız yaptım ve çok memnun kaldım.

Bare Access’in ön kısmı geniş bir yapıya sahip. Eğer geniş taraklı bir ayağınız varsa rahat edersiniz. Dikey eksende de oldukça rahat bir genişlikte. Ayağın tarak kısmını güzelce saran orta kısma tam da ayakkabıya uygun ipler olması gereken desteği veriyor. Ayağı tamı tamına saran bu yapı çorapsız giyildiğinde tüm ayakta sürtünme ve sıkıntı yaratacakmış hissi verse de koşularda (başlangıçta olan ama sonra rahatsızlık vermeyen sol topuktaki vurma hariç) sıkıntı yaratmıyor. Aksine ayağınızda yokmuş gibi hissediyorsunuz. Belki de ayakkabının yapısı benim ayağıma çok uygun olduğundan böyle düşünüyorumdur, bilemedim.

Tabanlığı (iç tabanı) çıkabilir cinsten değil, sabit. Orta tabanında (midsole) kullanılan EVA (Ethylene-Vinyl Acetate) malzeme fiziksel darbeyi emmek için birçok ayakkabıda ve spor malzemesinde kullanılıyor. Yastıklaması bu malzeme sayesinde oldukça iyi ancak bu malzeme dayanıklılık anlamında pek de avantaj sağlamıyor. Dış taban, biri topukta diğeri ayak ön-orta kısmında iki parça Vibram’dan oluşuyor. 5-6 koşudan sonra Vibram kısımlarda hiç bir kullanılmışlık belirtisi yokken geri kalan kısımların aşındığını görebiliyorsunuz. İnternette diğer kullanıcıların da en çok yakındıkları bu konu olmuş. Ben asfaltta o kadar çok kullanmadım ama kullananların tabanlarındaki vibram dışı bölgeler ciddi ölçüde aşınmış. Sanırım bu yüzden ikinci versiyonunda bu durumu tamamen değiştirmişler. “Yastıklaması iyi” kavramı belki tabanı her yönde çok yumuşak gibi algılanabilir. Aksine Bare Access’in tabanı önden arkaya doğru esneme anlamında biraz sıkı. Yani ayağın burun kısmı çok kolay bükülmüyor. Aslında ayağın tabanında biraz sıkı bir malzeme olması adım atışı daha verimli kılıyor. O yüzden bence bu ayakkabıdaki taban yastıklama ve sıkılık anlamında oldukça optimum bir noktada.

Ayakkabı 165 gram civarında yani inanılmaz hafif. Bunda sanırım orta tabanda kullanılan malzemenin ve vibram kısımların küçüklüğünün payı büyük. Hafiflik, çorapsız kullanımdaki tam sarma ile birleştiğinde çok rahat bir koşu gerçekleşiyor.
Minimalizmi biraz daha zorlamak, biraz daha ileriye götürmek isteyenler için ideal bir ayakkabı. Ama eğer daha önce hiç sıfır topuk farkı olan ayakkabı kullanmadıysanız çok dikkatli başlayın. Ben 4-5 km koşular ile başladım ve halen 10km’nin üstüne çıkmadım. Başlarda kalflarımı ve aşilimi hafif hafif zorladığını hissettim. Kullanımlarım arasına birkaç gün ekledim ve bolca esnetme yaptım. Sonrasında hızlı veya yavaş kısa mesafe antrenmanlarımda sık sık kullanmaya başladım. Sol ayağıma artık vurmuyor olması sevindirici. Hatta bugün ayağımda bunlarla bir 5k denemesi yaptım ve en iyi derecemi (18:52) elde ettim. Elimde olsa: (1) dış tabanda kullanılan vibramın daha geniş yüzeye sahip olmasını, (2) içerdeki kumaşın bilek kısmında, özellikle topukta dışarı doğru kıvrılmamasını ve (3) dilinin daha geniş ve saran yapıda olmasını sağlayacak değişiklikler yapardım. Sanırım ikinci versiyonunda bu üç şeyi de yapmışlar. 🙂 Tabii az da olsa ağırlaşmış.
Ayağımda bu ayakkabılar varken adım atışımı incelemek için video çekimleri yapmıştım. Aşağıda bunlardan kısa iki bölüm paylaşıyorum.
İlk video: Ayağımda Bare Access varken adım atışım

İkinci video: Bare Access ile ayağımın orta taban yere inişi

Not: Fotoğraflar eşim Başak Gürbüz Derman tarafından IPhone 4S kullanılarak çekildi.